Artykuł Wycieczka po Lewoczy

Duży prostokątny plac, który jest największym prostokątnym średniowiecznym placem na świecie, otoczony jest wieloma cennymi renesansowymi domami i jest zdominowany przez Bazylikę św. Św. Jakuba z XIV wieku i renesansowy ratusz, przed którym stoi dowcipniś. Najważniejszym i unikatowym zabytkiem jest gotycki kościół św.Jakuba, w którym znajduje się 11 gotyckich i renesansowych ołtarzy skrzydłowych, w tym najwyższy na świecie drewniany późnogotycki ołtarz (18,6 m), który jest wyrzeźbiony z lipowego drewna, a jego autorem jest rzeźbiarz. Paweł, zwany Mistrzem Pawłem z Lewoczy. W mieście są jeszcze dwa inne rzadkie kościoły z barokowymi wnętrzami, klasycystyczna zabudowa starostwa i kościół ewangelicki.

Historyczne centrum otoczone jest masywnym systemem fortyfikacji z podwójnymi murami, basztami obronnymi i fosą zbudowaną na przełomie XIII i XIV wieku. Do dziś zachowała się większość murów (od pierwotnej długości 2,5 km) wokół obecnego historycznego centrum miasta. Ten system fortyfikacji jest jednym z najlepiej zachowanych systemów obronnych na Słowacji. Zachowały się trzy baszty i trzy bramy – Košická, Menhardská i Polská.

Gotycki kościół św.Jakuba Starszego z wysoką smukłą wieżą, stojący pośrodku rynku, jest drugim co do wielkości budynkiem sakralnym na Słowacji (po koszyckiej katedrze św.Elżbiety) i jest jednym z najcenniejszych zabytków zabytki na Słowacji. Kościół powstał pod koniec XIV wieku, w XV wieku dobudowano północne i południowe wejścia z pięknymi portalami. Wewnątrz tego trójnawowego budynku z dużą kapliczką znajduje się cenne wyposażenie wnętrz, w szczególności unikalna kolekcja 11 ołtarzy gotyckich, renesansowych i kilku barokowych oraz rzadkie meble z kilkoma unikatowymi dziełami sztuki. Wartość artystyczna i historyczna wyposażenia wnętrz należy do jednych z najrzadszych, jakie mają do zaoferowania wnętrza sakralne na Słowacji. Najstarszą i najrzadszą dekoracją kościoła z XIV i XV wieku są malowidła ścienne na ścianie północnej nawy oraz w zakrystii kościoła, które w czasach, gdy większość ludzi była niepiśmienna, wprowadzały w opowieści biblijne. Po pożarze w 1550 roku do kościoła dobudowano renesansowe wyposażenie – drewniane ławy mieszczan lewockich, organy, ambonę, nagrobki i epitafia. 28 września 2015 r. Kościół został nadany przez papieża do rangi bazyliki mniejszej. W kościele codziennie odbywają się nabożeństwa. Za wejście można zapłacić z przewodnikiem, co zdecydowanie się opłaca.

W 1615 roku do pierwotnie gotyckiego budynku ratusza z XV wieku dobudowano renesansową część południową oraz arkady parteru i piętra. Malowidła na elewacji między oknami przedstawiają cnoty ludzkie – trzeźwość, ostrożność, odwagę, cierpliwość i sprawiedliwość. Obecnie budynek służy jako ekspozycja Muzeum Spiskiego. W latach 1656 – 1661 do ratusza dobudowano wieżę zegarową z dzwonnicą w stylu włoskiego renesansu. Zegar był jednym z najstarszych na Węgrzech. Dzwonnica została barokowana w XVIII wieku, nowy dach jest połączony z ratuszem. Na rogu przed ratuszem stoi średniowieczny metalowy filar z XVI wieku.

W zabytkowym domu, pochodzącym z XIV wieku, przy placu na wschód od kościoła św. Dom Mistrza Pawła, największego średniowiecznego rzeźbiarza na Słowacji, słynie między innymi z wykonania najwyższego gotyckiego ołtarza skrzydłowego na świecie, znajdującego się w przeciwległym kościele św. Jakuba. Według źródeł archiwalnych z 1510 r. Pierwszym znanym właścicielem tego domu był mistrz Paweł z Lewoczy. Mistrz Paweł z Lewoczy (ok. 1465 / 1470–1480 – 1537–1542) był spiskim rzeźbiarzem i rzeźbiarzem późnego gotyku. W jego twórczości zachwyca nie tylko jakość, ale także zachowany zakres pracy. Jego warsztat pracował bardzo intensywnie, ponieważ we wschodniej i środkowej Słowacji zachowało się do dziś wiele dzieł, które powstawały w krótkich odstępach czasu. Obecnie dom jest własnością Muzeum Spiskiego, w którym zainstalowano wystawę poświęconą życiu i twórczości Mistrza Pawła.